مقایسه بین IPv6 با IPv4 چیست

اتصال هر دستگاه یا وب‌سایت به اینترنت بدون داشتن یک آدرس منحصربه‌فرد ممکن نیست. این آدرس که با نام IP Address یا آدرس پروتکل اینترنت شناخته می‌شود، نقش کلیدی در برقراری ارتباط میان کاربران، سرورها و سرویس‌ها دارد.
در طول سال‌ها، دو نسخه اصلی از این پروتکل معرفی شده‌اند: IPv4 و IPv6.
سوالی که برای بسیاری مطرح است این است که IPv6 بهتر است یا IPv4؟ و تفاوت IPv4 و IPv6 چیست؟

در این مقاله، به زبان ساده اما با رویکردی تخصصی، این دو نسخه را بررسی می‌کنیم تا بدانید کدام برای نیازهای شما مناسب‌تر است.

IPv4 چیست؟

IPv4 یا Internet Protocol version 4 چهارمین نسخه از پروتکل اینترنت است که از سال ۱۹۸۳ به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفته است. این نسخه دارای آدرس‌های ۳۲ بیتی است که به شکل چهار بخش عددی (octet) جدا شده با نقطه نمایش داده می‌شوند؛ مانند: ۱۹۲.۱۶۸.۱.۱
هر بخش عددی مقداری بین ۰ تا ۲۵۵ دارد. در مجموع، IPv4 می‌تواند حدود ۴.۳ میلیارد آدرس یکتا (۲ به توان ۳۲) تولید کند.

> طبق آمار، هنوز بیش از ۹۰ درصد ترافیک اینترنت جهان با IPv4 کار می‌کند.

مزایای IPv4

• سازگاری بالا با اکثر دستگاه‌ها و نرم‌افزارها
• پایداری و کارکرد اثبات‌شده در طول دهه‌ها
• ساختار ساده و آشنایی عمومی

محدودیت‌های IPv4

• محدود بودن تعداد آدرس‌ها
• نیاز به استفاده از NAT برای اشتراک‌گذاری آدرس‌ها
• مشکلات مقیاس‌پذیری و امنیت در پروژه‌های مدرن

IPv6 چیست؟

IPv6 یا Internet Protocol version 6 نسخه جدید پروتکل اینترنت است که توسط IETF طراحی و در سال ۱۹۹۹ معرفی شد. هدف اصلی آن رفع مشکل کمبود آدرس‌های IPv4 و بهبود امنیت و سرعت شبکه‌ها بود.

آدرس‌های IPv6 ۱۲۸ بیتی هستند و با استفاده از سیستم هگزادسیمال نمایش داده می‌شوند؛ مانند:۲۰۰۱:0db8:85a3:0000:0000:8a2e:0370:7334

این ساختار امکان ایجاد ۳۴۰ آندسیلیون آدرس منحصربه‌فرد (۲ به توان ۱۲۸) را فراهم می‌کند.

مزایای IPv6

• ظرفیت بسیار بالا برای آدرس‌دهی
• حذف نیاز به NAT
• امنیت بالاتر با پشتیبانی پیش‌فرض از IPsec
• پشتیبانی بهتر از موبایل و IoT (اینترنت اشیا)
• Routing بهینه‌تر و سریع‌تر

محدودیت‌های IPv6

• عدم پشتیبانی کامل در برخی نرم‌افزارها و تجهیزات قدیمی
• نیاز به ارتقاء زیرساخت‌ها برای مهاجرت

تفاوت IPv4 و IPv6 در یک نگاه

۱- ساختار آدرس

•  IPv4 → ۳۲ بیت (اعشاری)
•  IPv6 → ۱۲۸ بیت (هگزادسیمال)

۲- شکل نوشتاری

• IPv4 → `۱۹۲.۱۶۸.۱.۱
• IPv6 → `۲۰۰۱:0db8::7334

۳- تعداد آدرس‌ها

• IPv4 → حدود ۴.۳ میلیارد
• IPv6 → بی‌نهایت (۲ به توان ۱۲۸)

۴- پشتیبانی IPsec

• IPv4 → اختیاری
• IPv6 → پیش‌فرض

۵- نیاز به NAT

• IPv4 → دارد
• IPv6 → ندارد

۶- پشتیبانی از موبایل و IoT

• IPv4 → محدودتر
• IPv6 → بهینه‌شده

۷- تأثیر بر سئو

•  IPv4 → پایدار اما محدود
•  IPv6 → آینده‌نگرانه و مناسب وب مدرن

فرق Public IP و Private IP

۱- Public IP

یک آدرس عمومی و یکتا در اینترنت است که برای شناسایی مستقیم دستگاه استفاده می‌شود.
مثال: آدرس سرور یک وب‌سایت.

۲- Private IP

آدرس داخلی شبکه‌های محلی (LAN) است که مستقیماً در اینترنت استفاده نمی‌شود. این آدرس‌ها توسط روتر و فناوری NAT به آدرس عمومی ترجمه می‌شوند.

محدوده آدرس‌های خصوصی

Class A: `10.0.0.0` تا `۱۰.۲۵۵.۲۵۵.۲۵۵`
Class B: `172.16.0.0` تا `۱۷۲.۳۱.۲۵۵.۲۵۵`
Class C: `192.168.0.0` تا `۱۹۲.۱۶۸.۲۵۵.۲۵۵`

پروتکل IPv6 و نقش آن در آینده اینترنت

• پشتیبانی بهتر از شبکه‌های ۵G
• اتصال پایدارتر برای دستگاه‌های IoT
• بهبود سرعت بارگذاری صفحات وب
• بهینه‌سازی برای جستجوی DNS
• افزایش امنیت و جلوگیری از هک‌های مبتنی بر IP

IPv6 بهتر است یا IPv4؟

پاسخ به این سؤال بستگی به نیاز و زیرساخت شما دارد.
اگر یک سایت جهانی، اپلیکیشن موبایل یا پروژه IoT دارید، IPv6 انتخاب بهتری است. اما اگر زیرساخت شما هنوز بر پایه IPv4 کار می‌کند و به محدودیت آدرس برنخورده‌اید، می‌توانید فعلاً از IPv4 استفاده کنید.

نتیجه‌گیری

پروتکل‌های IPv4 و IPv6 ستون‌های اصلی اینترنت هستند. IPv4 همچنان گسترده‌ترین استفاده را دارد، اما محدودیت آن در آدرس‌دهی و امنیت، آینده را به سمت IPv6 سوق می‌دهد.
برای مدیران وب‌سایت‌ها، استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین، مهاجرت به IPv6 نه‌تنها یک انتخاب فنی بلکه یک سرمایه‌گذاری استراتژیک برای آینده اینترنت است.